Posłu­gu­jąc się kom­pa­sem oraz topo­gra­ficz­ną mapą możesz uchro­nić się przed zabłą­dze­niem, a tak­że odna­leźć się kie­dy zabłą­dzisz. Zanim przy­stą­pisz do usta­la­nia swo­jej pozy­cji i wyru­szysz na szlak, waż­ne jest też byś doko­nał kali­bra­cji kom­pa­su. Z poniż­sze­go tek­stu dowiesz się, jak kali­bro­wać kom­pas, orien­to­wać się i nawi­go­wać przy jego pomocy.

Kalibrowanie kompasu

Koniecz­ność kali­bro­wa­nie kom­pa­su wyni­ka z lek­kie­go prze­su­nię­cia magne­tycz­nej pół­no­cy (któ­rą wska­zu­je kom­pas) wzglę­dem rze­czy­wi­stej pół­no­cy (czy­li kie­run­ku, w któ­rym pół­noc napraw­dę się znaj­du­je). To “lek­kie” prze­su­nię­cie wyno­si jakieś 1000 mil. Dla­te­go też wystę­pu­je pew­ne odchy­le­nie, któ­re­go wiel­kość zale­ży od two­jej pozy­cji na Zie­mi. Zasad­ni­czo im dalej na pół­noc się znaj­du­jesz, tym więk­sza róż­ni­ca mię­dzy pół­no­cą wska­zy­wa­ną przez kom­pas, a geo­gra­ficz­ną pół­no­cą. Odchy­le­nie to, czy ina­czej dekli­na­cja, zwy­kle jest ozna­czo­ne na mapach. Będziesz musiał dosto­so­wać kom­pas tak, by uwzględ­niał to odchylenie.

Oto jak możesz to zro­bić. Weź swo­ją mapę topo­gra­ficz­ną i znajdź infor­ma­cje o dekli­na­cji. Zwy­kle będzie ozna­czo­na dwie­ma strzał­ka­mi, z któ­rych jed­na wska­zu­je pół­noc magne­tycz­ną, a dru­ga geo­gra­ficz­ną. Czę­sto możesz też zna­leźć tę infor­ma­cję poda­ną w stop­niach. Teraz umieść kom­pas na mapie. Jeśli infor­ma­cja jest zazna­czo­na strzał­ka­mi, wów­czas umieść kom­pas tak, by znaj­du­ją­ca się na kom­pa­sie strzał­ka wska­zu­ją­ca kie­ru­nek (patrz: budo­wa kom­pa­su), pokry­wa­ła się ze strzał­ką ozna­cza­ją­cą pół­noc geo­gra­ficz­ną. Następ­nie obra­caj rucho­mą czę­ścią obu­do­wy tak dłu­go, aż zrów­na się z pół­no­cą magne­tycz­ną. Skoń­czy­łeś kali­bro­wać kom­pas. Teraz obróć mapę tak, by kom­pas wska­zy­wał pół­noc wzdłuż strzał­ki ozna­cza­ją­cej pół­noc magne­tycz­ną. W ten spo­sób two­ja mapa zosta­ła usta­wio­na w kie­run­ku pół­no­cy geograficznej.

Orientacja w terenie

Teraz możesz przy­stą­pić do okre­śla­nia swo­je­go miej­sca w tere­nie, czy­li orien­ta­cji. Uży­wa­jąc mapy i kom­pa­su poprzez trian­gu­la­cję możesz wyzna­czyć swo­ją dokład­ną pozy­cję. Obierz począt­ko­wy kie­ru­nek na roz­po­zna­wal­ny ele­ment tere­nu i nary­suj linię z tego miej­sca aż poza pro­gno­zo­wa­ną pozy­cję. Ziden­ty­fi­kuj kolej­ny punkt orien­ta­cyj­ny poło­żo­ny pod kątem co naj­mniej 45 stop­ni od pierw­sze­go i wyry­suj kolej­ną linię. Znaj­du­jesz się w miej­scu, w któ­rym obie linie się prze­ci­na­ją. Aby okre­ślić swo­ją pozy­cję dokład­niej, użyj jesz­cze jed­ne­go lub nawet dwóch punk­tów orientacyjnych.

Nawigacja

Wresz­cie możesz przy­stą­pić do nawi­go­wa­nia, czy­li usta­la­nia kur­su przy pomo­cy kom­pa­su. Umieść kom­pas na mapie ze strzał­ką wska­zu­ją­cą kie­ru­nek wyce­lo­wa­ną w kie­run­ku, w któ­rym zmie­rzasz. Obróć obu­do­wę kom­pa­su tak, by igła kom­pa­su pokry­ła się z li nią ozna­cza­ją­ca pół­noc na obu­do­wie. Strzał­ka wska­zu­ją­ca kie­ru­nek będzie ci teraz wska­zy­wa­ła dokład­ny kie­ru­nek tak dłu­go, jak igła kom­pa­su będzie pokry­wa­ła się z linią ozna­cza­ją­cą pół­noc zazna­czo­ną na obudowie.

Nauczy­łeś się wła­śnie kali­bro­wać kom­pas oraz orien­to­wać i nawi­go­wać przy jego użyciu.