pieszy czarny
Czarny PTTK - Czudec - Brzeżanka
Szlak o długości 24 km, do przejścia którego potrzeba około 8 godzin, został wyznakowany przez znakarzy z Oddziału PTTK w Rzeszowie przed 1970 rokiem.Zaczyna się w miejscowości Czudec, gdzie w rynku na słupie znajdują się stosowne drogowskazy informujące, że do Babicy jest 2 godziny. Zaczynając wędrówkę w Czudcu, warto podać nieco informacji na temat tej miejscowości o starym rodowodzie, leżącej w dolinie Wisłoka. W XII wieku istniał tutaj gród obronny. W późniejszym czasie, na prawym brzegu Wisłoka, powstał zamek na miejscu zwanym Górą Zamkową, wzmiankowany w dokumencie Kazimierza Wielkiego Wielkiego w 1354 roku, rozebrany w I pol. XVIII wieku. Król Władysław Jagiełło nadał Czudcowi prawa miejskie w 1427 roku. W 1461 roku miasto zostało przeniesione na nowe miejsce po lewej stronie Wisłoka. W XVI - XVII wieku Czudec stał się ośrodkiem kalwinizmu. Na przełomie XVIII i XIX wieku jest to znany ośrodek produkcji płótna. Prawa miejskie Czudec utracił po I Wojnie Św. Zachowana do dziś zabudowa rynku świadczy o dawnym miejskim charakterze. Będąc w Czudcu warto wstąpić do kościoła parafialnego pw. Św. Trójcy z lat 1713 - 1734, w którym jest czczony obraz Matki Boskiej Czudeckiej. Po opuszczeniu rynku, szlak prowadzi drogą asfaltową w kierunku północno-wschodnim, mijając z lewej strony cmentarz, na którym znajduje się (w starej części) kaplica cmentarna św. Marcina z końca XVIII wieku. Po przejściu około 0,5 km opuszczamy wspomnianą drogę asfaltową i skręcamy w kierunku zachodnim, idąc najpierw drogą wśród zabudowań wiejskich, by potem idąc przez las osiągnąć grzbiet wzniesienia o nazwie Grochowiczna. Tutaj czarny szlak spotyka się z żółtym szlakiem "Dookoła Rzeszowa", gdzie znajdują się stosowne drogowskazy. Idąc dalej, przez około 0,5 km prowadzą nas obydwa szlaki, po czym żółty skręca w lewo a czarny prowadzi drogą na wprost w kierunku Babicy, do której schodzimy obok kościoła. Babica, wieś leżąca w dolinie Wisłoka, niegdyś letnisko, wzmiankowana w XIV wieku. Dzisiaj jest znana co raz bardziej z tego, że w Niedzielę Palmową, parafianie odprawiają misterium Męki Pańskiej. Po przekroczeniu ruchliwej drogi Barwinek - Radom (uwaga przy przejściu), szlak skręca po chwili drogą w prawo, przechodzi przez linię kolejową Jasło - Rzeszów (oddana do użytku w 1890 roku), przekracza most na Wisłoku i skręca w prawo wzdłuż Wisłoka. Po około 200 metrach szlak skręca w lewo, dość stromą leśną ścieżką. Chcąc uniknąć wędrówki tą ścieżką, można iść dalej, nie skręcać, ale dojść do dolnej stacji wyciągu narciarskiego w Babicy, wędrować przecinką wzdłuż wspomnianego wyciągu, do jego górnej stacji, gdzie ponownie osiągamy znaki czarnego szlaku. Po około 1 godz. marszu osiągamy przysiółek Podwiszówka, mając wcześniej okazję do podziwiania rozległej panoramy na dolinę Wisłoka w kierunku Czudca, wzgórz nad Strzyżowem z zalesioną Łętownią oraz wzgórze nad Gwoździanką (464 m. n.p.m.). W tym miejscu czarny szlak spotyka odcinek żółtego szlaku prowadzący z Kołaczyc do Dynowa. Idąc dalej zagajnikami w kierunku południowo-zachodnim osiągamy grzbiet wzniesienia nad Połomią (340 m. n.p.m.), skąd można podziwiać rozległa panoramę, schodzimy w dół, przekraczamy rzeczkę Gwoźnicę (ma źródła na stokach Wilczego) i osiągamy ponownie drogę Barwinek - Radom prowadzącą przez wieś Połomię. Wg dokumentów wieś założona w 1346 roku. Przy drodze stoi pomnik z 1966 roku, upamiętniający akcję przeprowadzoną 3.VII.1944 roku przez Armię Krajową, w czasie której odbito z rąk niemieckich grupę aresztowanych mieszkańców z Niebylca. We wsi znajduje się kościół parafialny z kamienia pw. św. Mikołaja, późnogotycki z 1517 roku. W kościele niezwykle cenny tryptyk z 1500 roku, pochodzący ze szkoły małopolskiej. Po osiągnięciu drogi z Barwinka i jej przekroczeniu, szlak skręca w kierunku Rzeszowa, by po około 50 metrach wejść w boczną drogę, którą szlak opuszcza po około 300 metrach, skręcając na południe do drogi Połomia - Glinik Zaborowski. Idąc tą drogą, po około 300 metrach skręcamy w lewo do małego zagajnika, po przejściu którego wychodzimy na otwartą przestrzeń, by po około 15 minutach dojść do zabudowań miejscowości Gwoździanka, leżącej wzdłuż drogi asfaltowej Niebylec - Żarnowa. W Gwoździance znajduje się dawna drewniana cerkiew grecko-katolicka z I poł. XIX wieku, używana obecnie jako kościół rzymsko-katolicki. Idąc drogą asfaltową dochodzimy do masztu telefonii komórkowej, wybudowanej w pobliżu wzniesienia o nazwie Wzgórze nad Gwoździanką (464 m. n.p.m.). Po opuszczeniu drogi asfaltowej szlak prowadzi lasem i polami przez przysiółek Łazy do przysiółka Zagórze (tutaj należy uważać, by skręcić w odpowiednim momencie w prawo, w kierunku przysiółka Zagórze, gdzie na drzewie w oddali widoczny znak szlaku). Mijając zabudowania przysiółka Zagórze, przekraczamy rzekę Stobnicę (źródła tej rzeki o długości 46,5 km znajdują się na stokach Wroczenia, koło Pakoszówki, w pobliżu Sanoka), dochodzimy do Godowej. Jest to wieś z przełomu XIV/XV wieku, należała do Strzyżowskich, Wielopolskich i od XVII wieku do Dydyńskich. Na północnym skraju wsi (obecnie w granicach Strrzyżowa) znajduje się pałac barokowo-klasycystyczny, wybudowany około 1786 roku, przebudowany w 1926 i po 1945 roku. Po przekroczeniu drogi Strzyżów -Lutcza, szlak prowadzi obok sklepu drogą polną w kierunku widocznej Brzeżanki ( na słupie drogowskazy). Idąc wspomnianą drogą polną, dalej lasem, osiągamy grzbiet Brzeżanki (477 m. n.p.m., dość strome podejście), gdzie spotykamy opisany wcześniej zielony szlak ze Strzyżowa do Bonarówki. Na drzewie znajdują się drogowskazy czarnego i zielonego szlaku. Ostatni odcinek opisywanego szlaku, z Godowej na Brzeżankę, przebiega przez teren Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego, o którym można przeczytać w opisie zielonego szlaku Strzyżów - Bonarówka. Opracowała: Małgorzta Haspel