rowerowy

Rowerowy "Szlak Cysterski" (Wielkopolska)

Cysterski szlak rowerowy prowadzi do najciekawszych miejsc związanych z działalnością Cystersów oraz innych urokliwych zabytków w północnej Wielkopolsce. 143-kilometrowy trakt ma charakter rowerowej pętli. Można go zwiedzić dzieląc na kilka odcinków i przewożąc w wybrane miejsca swój rower pociągiem. Cysterski szlak stwarza też doskonałą okazję do odpoczynku od miejskiego zgiełku, wiodąc m.in. przez tereny Puszczy Zielonki, malownicze pola uprawne i stare wsie na wielkopolskiej prowincji.

Trakt rozpoczyna się na Rondzie Śródka w Poznaniu. Jeszcze przed wyruszeniem w trasę warto tu obejrzeć romańsko-gotycki kościół św. Jana Jerozolimskiego. Jest on jedną z pierwszych w Polsce świątyń z czerwonej cegły, wzniesioną na przełomie XII i XIII w. przez zakon Joannitów. Cysterski szlak rowerowy prowadzi stąd na wschód, najpierw wzdłuż ulicy Warszawskiej, a następnie koło Term Maltańskich i mety Toru Regatowego Malta do leśnej stacji „Zwierzyniec” nadmaltańsakiej kolejki wąskotorowej. Dalej przejeżdża się przez zielone obszary wschodniego klina zieleni, obok Nowego ZOO i Młyńskiego Stawu, aby następnie przeprawić się ścieżką biegnącą pod krótkim wiaduktem ulicy Warszawskiej, zbudowanym nad korytem Cybiny.

Cysterski szlak rowerowy mija następnie Jezioro Swarzędzkie i wiedzie na północ, przez Gruszczyn oraz Kobylnicę. Następnie przecina drogę krajową nr 5 i prowadzi przez tereny leśne, aż do Wierzenicy. W tej niewielkiej wsi warto zwrócić uwagę na czarny, drewniany kościółek parafialny, wzniesiony jeszcze w XVI w. Po drodze do pobliskiej Wierzonki można zaś zobaczyć zabytkową, chłopską karczmę z dachem pokrytym strzechą. Za Wierzonką cysterski szlak rowerowy dociera do wsi Mielno i wkracza na leśne drogi Puszczy Zielonki.

Jedziemy teraz na zachód, przez fragment Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka, aż do miejscowości Owińska, w której wznosi się w piękny, pocysterski zespół klasztorny. Został on wzniesiony w pierwszej połowie XVIII w. w stylu barokowym. Nad kompleksem góruje ozdobna kopuła z latarnią, wieńcząca kościół pw. św. Jana Chrzciciela. W Owińskach warto też zobaczyć niewielki, renesansowy kościół św. Mikołaja z XVI w. oraz klasycystyczny pałac von Treskow. W tutejszym parku przy ulicy Kolejowej wznoszą się natomiast neogotyckie ruiny dawnego szpitala psychiatrycznego. Za pałacem von Treskow cysterski szlak rowerowy odbija z ulicy Poznańskiej na wschód i prowadzi ulicą księdza Piotrowskiego w kierunku Puszczy Zielonki.

Po pewnym czasie trakt dociera do leżącej na leśnej polanie Dąbrówki Kościelnej, w której mieści się odwiedzane przez licznych pielgrzymów Sanktuarium Matki Bożej Dąbrowieckiej. Ma ono długą historię, jednak tutejszy kościół na przestrzeni wieków był wiele razy palony i rozbierany. Obecna budowla została wzniesiona w stylu neobarokowym w latach międzywojennych. W Dąbrówce Kościelnej cysterski szlak rowerowy rozwidla się na północny zachód, w kierunku Skoków, oraz na północny wschód, w kierunku Pawłowa Skockiego. Chcąc objechać rozpoczynającą się tu pętlę rowerową zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jedziemy w lewo, do śródleśnej osady Niedźwiedziny i dalej do Antoniewa, w którym znajduje się zabytkowy ośrodek wypoczynkowy dla dzieci.

Kolejnym przystankiem na cysterskim szlaku są Skoki. Jest to niewielkie miasto, założone w XIV w. Jego najciekawszymi zabytkami są XVIII-wieczny kościół szachulcowy pw. św. Mikołaja oraz eklektyczny zespół pałacowy z XIX w., który obecnie jest w posiadaniu Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Uwagę w Skokach zwraca także neogotycki, poewangelicki kościółek św. Piotra i Pawła. Z miejscowości tej wyjeżdżamy cysterskim szlakiem rowerowym dalej na północ, w kierunku Lechlina. W tej niewielkiej wsi można zobaczyć kolejny, XIX-wieczny pałacyk i murowany kościół z XVII w. Kolejnym ciekawym przystankiem traktu jest natomiast Wiatrowo i tamtejszy, neogotycko-eklektyczny pałac Moszczeńskich. Cyterski szlak rowerowy przecina tu drogę wojewódzką nr 196 i odbija na wschód, do wsi Przysieczyn, za którą wiedzie wzdłuż torów kolejowych na północ, do Wągrowca.

Wągrowiec to stare miasto, położone pomiędzy trzema jeziorami: Łęgowskim, Durowskim i Rgielskim. Warto w nim zobaczyć m.in. dawny zespół klasztorny Cystersów. Pierwotnie został on wzniesiony w stylu gotyckim w XIV w., a po pożarze w XVIII w. odbudowany według wzorców późnobarokowych. Być może najcenniejszym zabytkiem w Wągrowcu jest natomiast gotycki kościół św. Jakuba z XVI w. Obok tej pięknie podświetlanej wieczorem świątyni z czerwonej cegły wznosi się wysmukła, drewniana dzwonnica na podmurówce z XIX w.

Cysterski szlak rowerowy prowadzi z Wągrowca na wschód, do zabytkowego Łekna, który jest jedną z najstarszych osad w Wielkopolsce. Jeszcze przed jej włączeniem w obszar państwa Piastów mieścił się tutaj gród książęcy Pałuków. W połowie XII wieku w Łeknie został ufundowany klasztor Cystersów, którego pozostałości można odnaleźć na niewielkim pagórku na zachodnim brzegu Jeziora Łeknieńskiego. We wczesnym średniowieczu wznosił się tam obronny gród z przedromańską świątynią w kształcie rotundy. Najważniejszym zabytkiem Łekna zachowanym do naszych czasów jest natomiast późnogotycki kościół parafialny z połowy XVI w.

Nad Jeziorem Łeknieńskim cysterska pętla rowerowa zakręca z powrotem na południe. Ciekawym przystankiem na szlaku zaraz po minięciu Łekna jest wieś Bracholin, w której można zobaczyć XIX-wieczny wiatrak typu „Holender”. Następnie trakt wiedzie przez Nową Wieś i Rudę-Koźlankę do wsi Mieścisko, w której wznosi się tynkowana świątynia z XIX w. Kolejne zabytkowe kościółki na szlaku znajdziemy w Budziejewie, Popowie Kościelnym i Raczkowie. W pobliskich Jagniewicach zobaczymy natomiast XIX-wieczny dwór. Cysterski szlak rowerowy prowadzi dalej na południe przez Brzyce, Wysoką i Młynki do Pawłowa Skockiego, w którym warto zobaczyć wzniesiony pod koniec XIX w. pałac oraz otaczający go park. Następnie docieramy znów do rozwidlenia pętli rowerowej w Dąbrówce Kościelnej.